Dünyada ve Türkiye’de Tek
Gönen
İğne Oyası
A Kadir Demircan
Araştırmacı Yazar
2008 Gönen Balıkesir Türkiye
Aktif Yayınları
İ l e t i ş i m
Telefonlar 0266.7726603 / 0266.7626793 / 05366062730
Mail Adresleri a.kadirdemircan@hotmail.com
Posta Çeki Hesabı Kadir Demircan 101197
Merkez Adres: Reşadiye Mah 317 Sk Çiçekkent Sitesi Kanarya Apt C-8 Blok No:19 Gönen Balıkesir Türkiye
Hizmet Bürosu. Akçaali Mah. 20 Sk. Karatan iş Merkezi No:3 Gönen Balıkesir Türkiye
GönTAM ve A Kadir Demircan Televizyonları
Gönen Oya Pazarına Hoş geldiniz
İğne Oyası Nedir
Turistik el sanatları grubuna giren ev ve süs eşyası türünden, takı ve süs amacıyla ağırlıklı olarak hanımlar tarafından kullanılan estetik ve sanatsal özelliklere sahip bir eşya türüdür.
Oyacılık ve özellikle oya yapımı çok ince ve narin bir el işleri sanatıdır. Süs eşyası olmanın ve kullanmanın da yanı sıra ekonomik getirisi de olduğu için sanat ile birlikte ticari bir iş kolu haline de getirilerek yaygınlaştırılmış, Gönen’li binlerce hanım tarafından en ince ayrıntılarına kadar öğrenilmiş ve üzerinde uzmanlaşılmış olan bir sanat, meslek ve iş türüdür diye tanımlayabiliriz.
Oya için, Gönen’li hanımların el emeği, göz nuru ve büyük bir sabırla nakış nakış işleyip dokudukları bir şaheserdir diyebiliriz.
Oya yapımı çok önemli bir sanat dalı; ve onu ruhuyla, zarafetiyle, hassasiyeti ve engin sabrı sayesinde, iğnesinin ucuyla ilmik ilmik işleyen kişiyi de bir sanatkar olarak adlandırabiliriz.
Onu yani oyayı değerli görerek yüklü paralar vererek satın alıp; üzerinde, ev ve işyerinde değerlendirmesini ve kullanmasını bilen kişileri de, emeğe ve sanata değer veren, sanattan anlayan, sanatın yaşatılmasına ve yaygınlaştırılmasına destek olan, dünya güzelliklerini yaşamasını bilen ender ve naif kişiler olarak tanımlayabiliriz.
Oyanın Faydaları
Kullananlar İçin
Mekânlarınızı güzelleştirip zenginleştirir, estetik ve sanat ruhu verir.
Eşyalarınızı korur, üzerinde dekor oluşturur, derinlik kazandırır, biçim ve değer verir.
Çalışmayı ve üretmeyi teşvik eder, el emeğini korur.
İnsan psikolojisine faydalıdır, stresi azaltır, sabrı yükseltir.
İnsana ilham verir, dinlendirir, olumsuz düşüncelerden arındırır, güzel düşüncelere sevk eder.
Beyaz renkli olduğundan tek başına bir ışık kaynağıdır, üzerine gelen ışığın % 99 unu geri yansıttığı için mekânlara ışık ve aydınlık verir.
En kalıcı ve kıymetli bir hediye vasıtasıdır, dostlukları korur, geliştirir ve güçlendirir.
İnsanın fikir ve düşünce hayatına anlam verir, güç kazandırır.
İnsanın yani sahibinin düşünce hayatını, iç dünyasını, ruh halini ve felsefi yapısını yansıtır.
Olumsuz düşüncelerin insan beyninde yer etmesini önler, olaylara ve konulara olan bakış açılarının değişmesinde etken rol oynar.
Yapanlar İçin
İnsanı iş, meslek ve sanat sahibi yapar.
Boş zamanın değerlendirilmesi için en uygun bir iş alanıdır. Her yerde ve mekânda oya yapılabilir.
İnsanın dikkatini ve zamanını aldığı için sıkıntı ve streslerden, olumsuz düşüncelerden uzak tutar. Oya yapan insan kötülük düşünmeye vakit bulamaz.
Vaktin hem maddi hemde manevi açıdan en iyi şekilde değerlendirilmesi için bir vasıtadır.
Herkesin kolayca yapabileceği ek bir iş imkânıdır, aile bütçesine önemli sayılabilecek gelirler sağlar.
İnsanları tanıştırıp kaynaştırır, yeni arkadaşlıkların ve dostlukların oluşmasında köprü vazifesi görür, sosyal dayanışmayı ve yardımlaşmayı güçlendirir, ticari hayata canlılık verir.
Oya Nerelerde Kullanılır
Hanımlar başörtüsü, namaz örtüsü ve bu örtülere farklı bir güzellik ve estetiklik verilmesinde kullanırlar.
Evlerdeki sehpa, masa, vitrin başta olmak üzere çeşitli eşyalar üzerinde süs ve örtü malzemesi olarak kullanılır.
İşyerlerinde sehpa, masa, bilgisayar türünde çeşitli mobilyalar ve eşyalar üzerinde kullanılır.
Yastık kenarları, yatak odası takımı üzeri ve havlu kenarlarında süs malzemesi olarak kullanılır.
Duvarlarda veya vitrinlerde askı ve sergi halinde görüntü malzemesi olarak kullanılır.
Genç kızlar çeyiz eşyası olarak kullanırlar.
Oyanın Teknik Özellikleri
Filoş iplikle ve iğne ile yapılır.
Uzun ömürlüdür, yırtılmaz, sökülmez ve kolay eskimez.
Yıkandığında buruşmaz, kendini çekmez, ütü istemez.
Gönen İğne Oyasına Nasıl Sahip Olacaksınız
Bir telefonla, cep telefonu mesajıyla, internet üzerinden mesincer gönderme yoluyla veya eski usul mektup ve telgrafla dahi istediğiniz oyaya sahip olabilirsiniz.
İstediğiniz oya örneğini satın alabilir veya sipariş vererek yaptırabilirsiniz.
Oyaların fiyatları işçiliğine ve kalitesine göre değişmektedir.
Sahip olmak istediğiniz oyanın isim ve kot numarasını bize bildirerek sipariş verebilirsiniz.
Sipariş verdiğiniz oya elimizde mevcut ise 5 gün içerisinde, mevut değil ise 10 ile 60 gün içerisinde yapılıp teslim edilecektir.
Siparişlerde % 20 peşinat alınması prensip gereğidir. Bu miktarla oyanın ham medde ihtiyacı karşılanır.
Siparişleriniz kargo ile teslim edilecek olup, ödeme ürünü teslim alırken yapılacaktır.
100 YTL den yukarısı siparişlerde kargo ücreti bize aittir.
Satın aldığınız oyayı beğenmediğiniz takdirde 10 gün çerisinde değiştirme hakkınız vardır.Oyayı perakende aldığınız gibi, ticari olarak toptan da alıp satabilirsiniz.
Sanatsal Açıdan Oyacılık
El sanatları grubuna giren ev ve süs eşyası türünden olarak, takı ve süs amacıyla ağırlıklı olarak hanımlar tarafından kullanılan estetik ve sanatsal özelliklere sahip bir eşya türüdür. Oyayı ağırlıklı olarak bayanlar kullandığı gibi yine bayanlar tarafından üretimi yapılmaktadır. Oyacılık ve özellikle oya yapımı çok ince ve narin bir el işleri sanatıdır. Ekonomik getirisi de olduğu için sanat ile birlikte ticari bir iş kolu haline getirilerek yaygınlaştırılmış, binlerce kişi tarafından en ince ayrıntılarına kadar öğrenilmiş olan bir sanat türüdür. Oya için, Gönen’li hanımların el emeği, göz nuru ve büyük bir sabırla nakış nakış işleyip dokudukları bir şaheserdir diyebiliriz.
Oya yapımı adeta bir sanat dalı; ve onu ruhuyla, zarafetiyle, hassasiyeti ve engin sabrı sayesinde, iğnesinin ucuyla ilmik işleyen kişiyi de bir sanatkar olarak adlandırabiliriz.
Oyacılığın Tarihi Süreci
Oyacılığın Gönen'de ne zaman başladığı kesin bir tarih olarak bilinemiyor, hiçbir kaynakta da rastlanılamadı.
Gönen'in yerlisi eski kuşak ninelerden edinilen bilgilere göre; 1880'li yıllardan sonra oyanın; giyim eşyaları başta olmak üzere ev eşyası ve çeyizlikler için yapıldığı söylenmektedir. 1950'li yıllardan sonra, zengin aileye mensup kadınlar, üzerlerinde ve evlerinde süs eşyası olarak kullanmak üzere, dar gelirli kadınlara ücret karşılığı siparişle koza ipliği ile oya yaptırdıkları, bu işten gelir elde edilmesi üzerine 1969'lı yıllarla birlikte Gönen’in pazarı olan salı günleri çarşının belli bir yerinde sabah erken saatlerden öğle saatlerine kadar gerçekleşen oya alış - verişlerinin yapıldığı bir oya pazarının da kurulmasıyla birlikte; oya resmen ticari alış veriş malzemesi haline gelmiştir. Oyayı yapanlar yaptıkları oyayı hem süs eşyası olarak evlerinde, çeyizlerinde, kendi üzerlerinde kullanıyorlar ve hem de daha fazla üretip satarak aile bütçelerine önemli miktarda ekonomik bir gelir elde ediyorlar.
Günümüzdeki Oyacılık
Günümüzde oyacılık sektörü oldukça gelişmiş bir düzeyde bulunmaktadır. Şimdilik ülke dışına ihracatı yapılamamakla birlikte, ülke içi çeşitli pazarlara toptan olarak mal ulaştıran ve ilçe ekonomisine büyük canlılık ve akış getiren oya tüccarlarının da rol aldığı büyük potansiyelli bir ticari sektör olarak karşımıza çıkmıştır.
Günümüz 2006 yılı itibariyle şehir ve köyleriyle birlikte 75 bin nüfuslu Gönen ilçesinde, 70’in üzerinde oyacılık ve çeyiz dalında faaliyet gösteren ticari işletme, 500 – 600 civarlarında da toptan ve perakende seyyar oya satıcısının, aktif durumda 6.000 oya yapan bayanın, 7.000 olarak ta oya yapımını bilen ve ara sıra yapan kadının bulunduğu tahmin edilmekte olup; bu kişiler salı ve diğer günleri pazardan ve evlerden siparişle yaptırma ve satın alma yoluyla oyaları toplayıp başta; İzmir, İstanbul, Bursa, Ankara illeri olmak üzere, yurdun çeşitli bölgelerinde pazarlayarak geçimini oyacılıkla sağlamaktadırlar.
Geniş çaplı bir araştırma yapıldığında aktif ve pasif düzeyde oya işiyle meşgul olan hane sayısının şehirde % 60 ‘ı geçeceği tahmin edilmektedir.
İş ve Ticari Potansiyel Açısından Oyacılık
Gönen’de özellikle evli ve dar gelirli ailelere mensup kadınlar ve genç kızlar başta olmak üzere halk arasında oya yapımı oldukça yaygın düzeydedir. Boşa geçen zamanlarını değerlendirmek ve eşinin aldığı siparişlerin zamanında yetiştirilmesine katkı sağlamak üzere erkeklerden de gizlice oya yapanların bulunduğu söylenmektedir.
Oyacılık sektörü Gönen'in bu günkü yapısı itibariyle; ticari ve ekonomik hayatına can veren en önemli hayat damarlarından birini oluşturmaktadır. Şehir ve köyler dahil olmak üzere ilçe genelinde birçok aile kısmen de olsa, oya yapıp satarak kendisine ek bir gelir sağlamaktadır.
Kadınlar arasında yaygın olan bir deyim şudur;
"Oya yaparak, pazar parasını çıkarıyorum" derler. Bir kişinin bir hafta süresince boş zamanlarını oya yaparak değerlendirmesi ve çalışması halinde, haftada 50 ile 120 YTL arasında ekonomik bir gelir sağlayabilecek oya işi yapabildiği belirtilmektedir.
Gönen’de oyacılık sektörü bu kadar hızlı bir şekilde gelişince; 1994 yılında ilk defa 5 - 6 Eylül tarihlerinde iki gün süren muhteşem bir "Oya Festivali" etkinlikleri düzenlenmesi kararlaştırılmış ve uygulanmış, 2004 yılından itibaren de “ Ulusal Oya ve Çeyiz Fuarı” na dönüştürülerek ulusal düzeyde bir boyut kazandırılmaya çalışılmıştır..
Oya festivaline günler kala, Gönen Kaplıcaları Sponsorluğunda, Gönen Belediyesi ve Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü tarafından oyacılık yarışması düzenleniyor. Oyacılar bu yarışma için "Oda takımı ve Başörtüsü" dallarında oya yaparak eserlerini teslim ediyor ve festivalden önce, en usta oyacıların oluşturduğu bir jüri önünde oyalar değerlendirilip oylanıyor ve dereceye girenlere festival gününde düzenlenen bir törenle altın ve naylon yumak ödülleri veriliyor. Ayrıca yarışmada birinci gelen oyalar, yıldız otel bünyesinde camekânlı özel bir müzede devamlı olarak sergileniyor.
Gönen Oyasının Farkı
Oyanın Gönen'den sonra İzmir’in Ödemiş ilçesi, Kütahya, Mardin gibi bazı yörelerde de yapıldığı biliniyor. Diğer bölgelerden Gönen’i ayıran en ayrıcalıklı özellik ise “Gönen Oya Pazarı”nın olmasıdır. Diğer bir farkı ise; Gönen’de yapılan iğne oyacılığının Türkiye ve Dünyada bir numara olarak, sanatsal içerik ve işçilik değeri açısından kalite ve otoritesini koruduğu çeşitli kişi ve kaynaklarca da doğrulanmış olmasıdır. Oyanın makbul olanı naylon iplikle yapılanıdır. Ancak ne yazık ki Gönen oyasının tanıtımı ülke genelinde yeterince yapılamadığı için hak ettiği yere gelememiştir.
Oyacılığın geliştirilmesi, ülke ve dünya pazarlarında ve fuarlarında tanıtılması, emeklerin korunması, mağduriyetlerin önlenmesi için 2006 yılında Gön OyaDer ismiyle Gönen Oyacılık, El Sanatları ve Çeyizcilik Eğitim Yardımlaşma Tanıtım ve Pazarlama Derneği ismiyle bir dernek kurulmuştur. Dernek büyük bir oya sitesinin kuruluşu ve 10.000 adet oya katalogunun basılıp yayınlanmasıyla ilk ve en büyük faaliyetini tanıtım ve reklâmla başlatmayı planlamaktadır.
Gönen oyasının yurt dışına ihracatı henüz söz konusu değildir. Gönen oyası Yurt dışına sadece Türkler ve yakın komşumuz Yunanlı ve Bulgaristanlı turistler tarafından çıkarılmaktadır.
Gönen’de oya satışları kaplıcalara bağlı olarak gelişmektedir. Kaplıcalar için gelen yerli turistlerin neredeyse tamamı Gönen oyasını bilmekte ve büyük bir ilgi göstermektedir. Gelen turistlerin neredeyse dörtte ikisi geri dönerken yanlarında süs eşyası, takı, hediyelik eşya ve Gönen hatırası olarak kendisine ve yakınlarına birkaç parça Gönen Oyası alıp götürmektedir.
Başlıca Oya Çeşitleri
Gönen’de yapılan oya çeşitlerinin başlıcaları; sepette gül, katlı gül, gelin yelpazesi, kanser oya, gelin tacı, selvi yaprağı, kollu karanfil, kabak çiçeği, zilli maşa, portakal oya, dut oya, horozibiği, zülem kadeh, beşli kiraz, cilveli kiraz, tül işi, kirazlı çarık, dutlu biber, hercai menekşe, sinek oya ve marul oya gibi çeşit ve modellerinden oluşmaktadır. Oyanın tür, model ve kullanım tercihi olarak yüzlerce çeşidi bulunmaktadır.
Oya Fiyatları
Gönen oya pazarında ve oya - çeyiz dükkânlarında alınıp - satılan oyaların 2006 yılı itibariyle asgari ve azami fiyatları çıkarılmıştır. Oya fiyatları; ulusal ekonomik göstergeler ile arz ve talep durumlarına göre fiyatlarında da yükselme veya azalma olabilmektedir. Bir nev’i tahta kale borsasını andırmaktadır. Oya fiyatları kış aylarında oldukça düşmekte, yaz aylarında da yükseliş göstermektedir.
Çarşıdaki dükkânlarda ve pazarda oya takımlarının bazılarının fiyatları şunlardır.
Çember fiyatları: 5 YTL ile 30 YTL arası.
Dantel - ara takımları: 70 ile 250 YTL arası.
Dantel etek uçları: 80 – 200 YTL arası
Dantel Kırlentiler: 40 ile 85 YTL arası.
Çapa iğne oyalı fiskoslar: 175 ile 350 YTL arası.
Vitrin oyaları:12 parça: 20 – 50 YTL arası.
Şömenler: 100 – 300 YTL arası.
Pike çeşitleri: 30- 250 YTL arası
Tepsi örtüleri iğne oyası: 4 ile 7 YTL arası.
Havlu işlemeli oya: 7 YTL ile 17 YTL arası.
Namaz örtüleri: 10 – 60 YTL arasında değişmektedir
(Kaynak: Gönen Rehberi Kitabından alınmıştır)
Gönen İğne Oyası
Siparişlerinizi Bekliyoruz
Telefon İle Sipariş Verebilirsiniz
0266.7626793 - 0266.7726603 – 05462306922
Faks İle Sipariş Verebilirsiniz
0266.7626793
Posta İle Sipariş Verebilirsiniz
Akçaali Mah. Atatürk Cad. Öztürk İşhanı: Kat:2 No:23 Gönen Balıkesir
İstediğiniz tür ve modelden oyayı en kısa sürede güvenli ve garantili bir şekilde ister toptan ister perakende olarak bizden temin edebilirsiniz
Ödemeleriniz İçin
Posta Çeki Hesap No: 5052362 (GönTAM Resmi Hesap)
Halkbank Gönen Şubesi Hesap No: 16000072 (GönTAM Resmi Hesap)
Önemli Açıklama
GönTAM’ın Oya Sitesi yoluyla, oya siparişleri ve satışlarından elde edilecek gelirleri
Gönen Tanıtım Araştırma İletişim Bilim Proje ve Rehberlik Merkezi Derneğinin hizmet ve faaliyetlerinde kullanılacaktır.
Aktif Ajans Organizasyon Prodüksiyon “4080254567 “ Vergi Numarasıyla Kurumlar Vergisine Tabi GönTAM’ın iktisadi bir işletmesidir.
Gönen İğne Oyasına Nasıl Sahip Olacaksınız
Bir telefonla, cep telefonu mesajıyla, internet üzerinden mesincer gönderme yoluyla veya eski usul mektup ve telgrafla dahi istediğiniz oyaya sahip olabilirsiniz.
İstediğiniz oya örneğini satın alabilir veya sipariş vererek yaptırabilirsiniz.
Oyaların fiyatları işçiliğine ve kalitesine göre değişmektedir.
Sahip olmak istediğiniz oyanın isim ve kot numarasını bize bildirerek sipariş verebilirsiniz.
Sipariş verdiğiniz oya elimizde mevcut ise 5 gün içerisinde, mevut değil ise 10 ile 60 gün içerisinde yapılıp teslim edilecektir.
Siparişlerde % 20 peşinat alınması prensip gereğidir. Bu miktarla oyanın ham medde ihtiyacı karşılanır.
Siparişleriniz kargo ile teslim edilecek olup, ödeme ürünü teslim alırken yapılacaktır.
100 YTL den yukarısı siparişlerde kargo ücreti bize aittir.
Satın aldığınız oyayı beğenmediğiniz takdirde 10 gün çerisinde değiştirme hakkınız vardır.Oyayı perakende aldığınız gibi, ticari olarak toptan da alıp satabilirsiniz.
